27 maja 1703 r. w dzień uroczystości Zesłania Ducha Świętego – z naglącej potrzeby formowania młodych i ubogich oraz dla służby opuszczonym – wokół Klaudiusza Poullart des Places zgromadziła się niewielka grupa studentów (seminarzystów), która stała się z czasem rodziną misyjną pracującą na pięciu kontynentach.

Klaudiusz Poullart des Places, urodzony 26 lutego 1679 roku w Rennes z rodziny z wyższych klas Bretanii i przeznaczony do pełnienia wysokich funkcji w sądownictwie, po odbyciu rekolekcji, które zmieniły kompletnie jego życie, poświęcił się, jako kapłan diecezjalny, służbie najbiedniejszym. O jego przyszłości zadecydowało spotkanie z pewnym uczniem bez środków do życia w szkole teologii (Louis-le-Grand w Paryżu). Klaudiusz zaopiekował się owym studentem i został jego nauczycielem. Uformowała się szybko mała grupa ubogich studentów, którzy oczekiwali wszystkiego od Klaudiusza.

Zamieszkali razem w prowizorycznym mieszkaniu blisko Sorbony. 27 maja 1703 roku, w uroczystość Zesłania Ducha Świętego, ta pierwsza wspólnota formacyjna ofiarowała się Duchowi Świętemu i Maryi jako przewodniczce. Klaudiusz okazał się człowiekiem opatrznościowym dla wciąż powiększającej się grupy ubogich studentów, którzy pragnęli służyć Panu w najbardziej nieszczęśliwych.

Rok gorliwej pracy wycieńczył Klaudiusza, który odkrył w czasie modlitwy potrzebę gorliwszego poświęcenia się miłości Boga i podzielenia obowiązków i zmartwień ze swoimi współpracownikami. Powstało w ten sposób Stowarzyszenie Ducha Świętego w służbie Seminarium Ducha Świętego. Klaudiusz dał swoim studentom solidną i wymagającą formację. Otrzymał święcenia kapłańskie w grudniu 1707 roku i w dwa lata później zakończył swoje ciche pielgrzymowanie w służbie ubogim. Zmarł 2 października 1709 roku w wieku 30 lat, w wyniku epidemii, która dotknęła wielu potrzebujących. Został pochowany we wspólnym grobie ubogich seminarzystów na cmentarzu Saint-Etienne-du-Mont w Paryżu.

Jego wspólnota liczyła wówczas 70 studentów. W XVIII wieku Seminarium Ducha Świętego kształci około 1.200 kapłanów, z których większa część dla opuszczonych parafii i kapelanii diecezji francuskich. Ukierunkowanie misyjne Stowarzyszenia wzrasta od 1730 roku wraz z jego zaangażowaniem się w Kanadzie i na krańcach wschodnich, dzięki Misjom Zagranicznym Paryża. Tuż przed wybuchem Rewolucji Francuskiej Stowarzyszenie rozpoczyna działalność pastoralną na wyspie Saint Pierre e Miquelon, w Gujanie i w Saint Louis w Senegalu. Zamknięte w 1792 r. i przywrócone do życia w 1816 r., otrzymało jako zadanie troskę o potrzeby pastoralne kolonii francuskich.

W 1848 roku Zgromadzenie Ducha Świętego łączy się ze Stowarzyszeniem Niepokalanego Serca Maryi ufundowanym w 1841r. przez Franciszka Libermanna dla służby narodom Afryki. Zgromadzenie nabiera ponownie ducha i charakteru misyjnego. Libermann, obdarzony wieloma talentami, był nie tylko niezrównanym kierownikiem duchowym, lecz również wspaniałym organizatorem, animatorem i pełnym entuzjazmu promotorem misji. Został dziesiątym sukcesorem Klaudiusza Poullart des Places i, wierny jego duchowości, nadał Zgromadzeniu znaczący impuls misyjny.

W 1840 roku powstaje wiele misji na zachodnich wybrzeżach Afryki, dwadzieścia lat później w jej wschodniej części i w Angoli. Rozpoczynając od wybrzeży, misje rozprzestrzeniają się w głąb kontynentu. Zgodnie z jednym z projektów o. Libermanna, Duchacze angażują się w 1898 roku w północnej części Madagaskaru. Byli już wówczas obecni, od 1841-42, na wyspach Mauritius i Reunione. Zaangażowanie misyjne w Stanach Zjednoczonych zostaje zainicjowane w 1872 roku a w Amazonii w 1898 roku. Dwie próby dokonane w Australii (w 1846 i w 1889 roku) zakończyły się niepowodzeniem: na sukces trzeba będzie czekać aż do 1970 roku. Obecnie Zgromadzenie jest zaangażowane na pięciu kontynentach dzięki licznym członkom pochodzenia afrykańskiego i kontynuuje swoje zadania misyjne: ewangelizacji i powtórnej ewangelizacji wśród narodów potrzebujących.

Od momentu ufundowania Zgromadzenia w 1703 roku aż do dzisiaj, liczba całkowita profesów wzrosła do 14.442. W latach 1961 – 68 było ponad 5.000 Duchaczy, kapłanów i braci pracujących na całym świecie. Później, jak w wypadku wszystkich rodzin zakonnych, ta liczba zaczęła regularnie maleć. Obecnie Zgromadzenie liczy około 3.000 członków (29 biskupów, 2192 kapłanów, 209 braci i 563 współbraci odbywających formację). Bardzo znaczące jest pochodzenie członków: 1.666 pochodzi z Europy, 1.058 z Afryki lub z okręgu Oceanu Indyjskiego, 160 z Ameryki Północnej, 113 z Ameryki Łacińskiej, 7 z Azji i 3 z Oceanii.

Trzeba też dodać do tej cyfry 75 świeckich Duchaczy zrzeszonych ze Zgromadzeniem, pochodzących z różnych krajów. Jest to pewna nowość, która obiecuje wiele na przyszłość. W ten sposób spadek liczby powołań i zgony starszych współbraci na półkuli północnej są kompensowane przez ogromny wzrost liczby młodych współbraci z półkuli południowej, którzy decydują się na podjęcie przygody misyjnej. Pośród 550 młodych współbraci w formacji, ponad 500 pochodzi z półkuli południowej. Przez ostatnie stulecia średnia profesji wynosi około 80 na rok, co równa się praktycznie liczbie zgonów.

Mimo że ilość współbraci jest mniejsza niż w przeszłości, Duchacze pracują obecnie w 61 krajach, co jest ilością o wiele większą, niż w przeszłości. Misjonarze pochodzący z Afryki są zaangażowani w ponad 50 krajach, co pokazuje, że Zgromadzenie jest u szczytu zaangażowania misyjnego w Afryce, jest to także znakiem dla Kościoła w XXI wieku. Z perspektywy ponad 300 lat historii Duchacze spoglądają w przyszłość z nową nadzieją i poświęcają się Duchowi Świętemu. Oto priorytety, które założyli sobie na przyszłe lata:

– pierwsza ewangelizacja i praca dla rozwoju – w szczególności w krajach dotkniętych wojnami domowymi;
– pomoc pastoralna i ludzka uciekinierom, imigrantom, mniejszościom i młodzieży z “marginesu”;
– dialog z Islamem i z innymi religiami;
– formacja przystosowana do wymogów aktualnego życia misyjnego;
– służba pastoralna we współpracy z wszystkimi osobami dobrej woli i rozwój świeckich Duchaczy zrzeszonych ze Zgromadzeniem.